Nie lubisz spędzać leniwie wakacji? Wciąż potrzebujesz nowych bodźców, nieustannie coś Cię interesuje i nie potrafisz usiedzieć w miejscu? Doskonale Cię rozumiem. Wakacje w Zakopanem, to przecież nie tylko leżak, kanapa oraz reklamówka pełna oscypków.

Ta cudowna miejscowość nazywana przez niektórych zimową stolicą Polski, jest naprawdę godna uwagi. Obok specyficznej zakopiańskiej kultury nie da się przejść obojętnie. Zresztą od tego mamy wakacje, aby poznawać to z czym na co dzień nie mamy do czynienia i co pod jakimś względem może być dla nas odrobinkę egzotyczne.

Dzisiaj więc z chęcią opowiem Wam co nieco o zakopiańskiej architekturze, która jest doprawdy fascynująca.

Kuźnice jako osada przemysłowa

Kuźnice obecnie znane ze swojej dolnej stacji kolejki linowej na Kasprowy Wierch, w XIX wieku szczyciły się zabudowaniami huty żelaza, leżącymi obok dworu właścicieli dóbr zakopiańskich oraz budynków gospodarczych.

Dzisiaj w budynku dawnej dyrekcji huty mieści się sanatorium młodzieżowe, w byłej karczmie znajduje się warsztat, a w wozowni budynek techniczny.

Tradycyjne budownictwo góralskie

Przypuszczam, że Twój nowoczesny apartament w Zakopanem, ma niewiele wspólnego z klasycznymi chałupami. Nie zaszkodzi Ci jednak wiedzieć, że domy góralskie budowane były ze świerkowych, modrzewiowych lub jodłowych pni drzewnych, a szczeliny między belkami uszczelniane były mchem lub tzw. wełnianką, czyli plecionką z drewnianych wiórów.



Charakterystyczną dla domów góralskich cechą był stromy dach, który krył w swoim środku strych, służący do przechowywania siana.

Części mieszkalne pozbawione były przepychu, lecz nie można było im odmówić estetyki, którą potęgowały bogate zdobienia motywami roślinnymi oraz geometrycznymi.



Budynki tego typu zachowały się do dziś w rejonie starego kościoła zakopiańskiego oraz przy drodze w kierunku Doliny Kościeliskiej.

Słów kilka o stylu zakopiańskim

Powstały w latach 90 XIX wieku styl zakopiański, cechuje się uniwersalizacją motywów ludowych oraz dostosowaniem ich do gustu osób, które są bardziej wrażliwe na estetykę.

Pierwszym budynkiem w tym stylu była Willa Koliba wybudowana według projektu Stanisława Witkiewicza dla rodziny Gnatowskich.

Budynki w stylu zakopiańskim to zazwyczaj wille usytuowane na skarpie. Ich elementem charakterystycznym była usytuowana pod okapem od południa odkryta weranda, zwana przyłapem. Projekt Witkiewicza zachowywał wszystkie tradycyjne zdobienia góralskie, jak i wprowadzał nowe elementy wymyślone przez artystę.

Czasy dzisiejsze i nowoczesne budownictwo

Obecnie w Zakopanem buduje się głównie pensjonaty dla turystów oraz wille budowane dla potrzeb mieszkańców. W większym lub mniejszym stopniu nawiązują one zawsze do budownictwa ludowego, tak aby mogły się wkomponować w górski krajobraz i były dostosowane do surowego klimatu górskiego.



W kontraście do takich budynków, w Zakopanem stawia się również wysokie i mające płaski dach domy wczasowe, które wyróżniają się na tle otoczenia.